Veilig op Weg
Regionaal mobiliteitsplatform Trendsportal benaderde in 2018 Horst aan de Maas aan als pilotgemeente voor het project Veilig op Weg. De gemeente werd daarmee de eerste in Nederland die vol inzet op gedragsbeïnvloeding in het verkeer. Het doel? Met een Veilig op Weg-team de verkeersveiligheid verbeteren. Niet door harde regels, richtlijnen of maatregelen, maar door samen met inwoners campagnes op te zetten die inspelen op bewustwording en gedragsverandering. Niet de gemeente, maar de inwoners zelf zijn kartrekker in de projecten. De gemeente faciliteert. In Horst aan de Maas werden al diverse buurtcampagnes met succes uitgevoerd.
Regionale uitrol
Na het succes in Horst aan de Maas gaan nu ook Venlo, Venray, Peel en Maas, Beesel, Bergen, Mook en Middelaar en Gennep aan de slag met Veilig op Weg. Eric Beurskens, wethouder van Horst aan de Maas en voorzitter van Trendsportal: “In Horst aan de Maas zien we dat het project werkt. En waarom zou je het succes alleen voor jezelf houden? Vanuit Trendsportal willen we in alle aangesloten gemeentes de mensen zo veilig mogelijk door het verkeer leiden.”
De acht gemeentes in Noord-Limburg krijgen allemaal een handboek uitgereikt met de Veilig op Weg-aanpak. Verkeersspecialist Ton Peeters van gemeente Horst aan de Maas is aangesteld als kartrekker van het project. Het komende jaar gaat hij samen met het projectteam de regiogemeentes ondersteunen in het opzetten van een eigen Veilig op Weg-team.
Gemeente Horst aan de Maas
Gemeente Horst aan de Maas is een van de eerste gemeentes in Nederland die vol inzet op gedragsverandering in het verkeer. Het project Veilig op Weg focust niet op harde regels, richtlijnen en maatregelen, maar juist op samenwerking met inwoners. Het unieke concept van Veilig op Weg geeft de inwoners zelf de regie en het initiatief over verkeerscampagnes. Vinden zij dat er te hard gereden wordt in hun buurt? Dan kunnen ze daar een campagne voor opstarten. De gemeente faciliteert en enthousiasmeert.
En die unieke aanpak blijkt te werken. Wethouder van Horst aan de Maas en voorzitter van regionaal mobiliteitsplatform Trendsportal, Eric Beurskens: “Je kunt wel allerlei maatregelen gaan nemen, maar als weggebruikers hun gedrag niet aanpassen, verandert er niks. Wij willen met Veilig op Weg inwoners echt betrekken bij de verkeersveiligheid. Hen laten zien dat hun eigen bedrag heel bepalend is voor de veiligheid in de gemeente en hun eigen woonomgeving.”
Op zoek naar duurzame oplossingen
Maatregelen helpen misschien even, maar gedragsverandering werkt op de lange termijn. “Dat maakt het zo succesvol”, stelt Ton Peeters, regionaal projectleider en specialist verkeer bij gemeente Horst aan de Maas. “Als jij ergens langzamer rijdt omdat je weet dat er op snelheid gecontroleerd wordt, dan doe je dat alleen op die ene plek. Verminder je je snelheid omdat je rekening wilt houden met omwonenden, dan doe je dat in alle woonbuurten. Dat heet een duurzame oplossing.”
Maar gedragsverandering regel je niet met één druk op de knop. Beurskens: “Daar gaat tijd overheen. Het is een langetermijnproject en het is lastig aan te geven wanneer het geslaagd is. Maar in Horst aan de Maas zien we dat het werkt. De inwoners zijn enthousiast en organiseren met ondersteuning van de gemeente zelf campagnes.” Uiteindelijk moet het effect van Veilig op Weg zichtbaar worden in bijvoorbeeld ongevallencijfers en de leefbaarheid in de wijken.
Werkt Veilig op Weg ook op andere plekken?
In Horst aan de Maas werkt de aanpak goed, maar hoe zit dat in de andere gemeentes in Noord-Limburg? Beurskens: “Dat gaan we nu uitvinden. Want waarom zou je het succes alleen voor jezelf houden? We hopen dat er in de andere gemeenten net zoveel animo voor het project is als hier. In Horst aan de Maas zijn de mensen bereid om zich in te zetten. Maar hoe zit dat in andere gemeentes of in een stad als Venlo? Dat gaan we nu onderzoeken.”
Als regionale kartrekker gaat Ton Peeters met het projectteam het komende jaar de regio in om de opgedane kennis van de pilotgemeente te delen. Totdat de gemeentes op eigen benen kunnen staan. En in Horst aan de Maas? Daar gaan ze met veel enthousiasme op dezelfde voet door. Beurskens: “We willen wel die voorbeeldgemeente blijven, natuurlijk. We gaan het project steeds verder ontwikkelen en finetunen. Het voordeel voor ons is dat we niet meer alles zelf uit hoeven te vinden. Samen met de andere gemeentes komen we veel verder.”
Provinciale ondersteuning
Uiteindelijk hopen Eric Beurskens en Ton Peeters dat gedragsbeïnvloeding in het verkeer niet alleen in Noord-Limburg, maar in heel Limburg de norm gaat worden. Daarvoor ontvangt het project inmiddels al financiële ondersteuning vanuit provincie Limburg. Gedeputeerde Verkeersveiligheid Carla Brugman-Rustenburg: “De provincie onderstreept het belang van het project. Het doel van Veilig op Weg is het aanleren en stimuleren van veilig gedrag door verkeersdeelnemers kennis, houding en motivatie bij te brengen. Dat alles gebeurt via een integrale, structurele aanpak. Dat sluit aan bij ons provinciale doel om te streven naar nul verkeersslachtoffers. Dit project ondersteunen wij dus graag, als dat binnen onze mogelijkheden valt.”